وضع تعرفه‌های گسترده بر واردات
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، تصمیم گرفته است تعرفه‌هایی را بر روی شرکای تجاری این کشور در سراسر جهان اعمال کند. این اقدام بزرگ‌ترین چالش او علیه سیستم اقتصادی جهانی است که همواره آن را ناعادلانه توصیف کرده است. بر اساس این طرح، تمامی صادرکنندگان به آمریکا با حداقل تعرفه ۱۰ درصدی مواجه خواهند شد و برای حدود ۶۰ کشوری که دارای بیشترین کسری تجاری با آمریکا هستند، تعرفه‌های اضافی اعمال خواهد شد.
ترامپ در یک سخنرانی در کاخ سفید اظهار داشت: “برای سال‌ها، شهروندان سخت‌کوش آمریکایی مجبور بودند نظاره‌گر باشند که دیگر کشورها ثروتمند و قدرتمند می‌شوند، آن هم به هزینه ما. اما حالا نوبت ماست که رونق بگیریم.”
تعرفه‌های بالاتر برای کشورهای با موانع تجاری بیشتر
دولت ترامپ کشورهایی را که بیشترین موانع تعرفه‌ای و غیرتعرفه‌ای را علیه کالاهای آمریکایی ایجاد کرده‌اند، هدف قرار داده است. تعرفه‌های جدید بر اساس میزان این موانع محاسبه شده و به میزان نیمی از آن‌ها به عنوان تعرفه گمرکی اعمال خواهد شد.
تعرفه‌های پایه از نیمه‌شب شنبه اجرایی خواهند شد و تعرفه‌های بالاتر نیز از ساعت ۰۰:۰۱ بامداد ۹ آوریل اعمال می‌شوند. در این میان، کانادا و مکزیک همچنان مشمول تعرفه‌های ۲۵ درصدی به دلیل مسائل مرتبط با مهاجرت غیرقانونی و قاچاق مواد مخدر خواهند بود. با این حال، این دو کشور تا زمانی که این تعرفه‌های خاص برقرار باشند، مشمول تعرفه‌های جدید نخواهند شد. همچنین، معافیت‌هایی برای کالاهایی که تحت توافق تجاری آمریکای شمالی در دوران نخست ریاست‌جمهوری ترامپ تنظیم شده‌اند، باقی خواهند ماند.
واکنش بازارهای مالی
پس از اعلام این سیاست، شاخص آتی S&P 500 حدود ۱.۹ درصد کاهش یافت و شاخص نزدک ۱۰۰ نیز ۲.۷ درصد افت کرد. سهام خودروسازان آمریکایی از جمله فورد، جنرال موتورز، استلانتیس و تسلا پس از این اعلام، با کاهش قیمت مواجه شدند.
تعرفه‌های متفاوت برای کشورهای مختلف
بر اساس اسناد منتشرشده از سوی کاخ سفید، میزان تعرفه‌های جدید برای برخی از کشورها به شرح زیر است:
- چین: ۳۴٪
- اتحادیه اروپا: ۲۰٪
- ویتنام: ۴۶٪
- ژاپن: ۲۴٪
- کره جنوبی: ۲۵٪
- هند: ۲۶٪
- کامبوج: ۴۹٪
- تایوان: ۳۲٪
ترامپ در این خصوص اظهار داشت: “این یک تعرفه کاملاً متقابل نیست، اما تا حدی متقابل است.”
نگرانی از پیامدهای اقتصادی
مری لاولی، پژوهشگر ارشد در مؤسسه پترسون برای اقتصاد بین‌الملل، اعلام کرد که این تعرفه‌ها بسیار شدیدتر از آن چیزی هستند که انتظار می‌رفت. به گفته او، مشخص نیست که این تعرفه‌ها دقیقاً چگونه اجرا خواهند شد و احتمال دارد که تأثیرات گسترده‌ای بر تغییر مسیر تجارت جهانی بگذارند.
ترامپ اعلام کرده است که اگر سایر کشورها موانع تجاری خود را علیه صادرات آمریکا بردارند، امکان کاهش این تعرفه‌ها وجود دارد. او گفت:
“تعرفه‌های خود را لغو کنید، موانع تجاری را کنار بگذارید، و ارزهای خود را دستکاری نکنید.”
اعلام وضعیت اضطراری تجاری
ترامپ با استناد به قانون اختیارات اقتصادی در شرایط اضطراری بین‌المللی، وضعیت اضطراری ملی را در ارتباط با کسری تجاری ایالات متحده اعلام کرد. در سال ۲۰۲۴، این کسری بیش از ۹۱۸ میلیارد دلار بود. دولت ترامپ هدف از این اقدامات را احیای صنعت تولیدی آمریکا و همچنین افزایش درآمد دولت از طریق این تعرفه‌های جدید عنوان کرده است.
خطر جنگ تجاری و تأثیرات آن
این اقدام ترامپ می‌تواند باعث افزایش هزینه‌های کالاهای وارداتی به آمریکا شده و جنگ تجاری گسترده‌ای را در سطح بین‌المللی ایجاد کند. احتمال دارد کشورها نیز در اقدامی متقابل، تعرفه‌های جدیدی بر کالاهای آمریکایی وضع کنند که این امر زنجیره تأمین جهانی را مختل کرده، تورم را افزایش دهد و حتی رقبا و متحدان اقتصادی آمریکا را به سوی اتحادهای جدیدی سوق دهد که این کشور را نادیده می‌گیرند.
ریسک اقتصادی و چالش‌های سیاسی برای ترامپ
این اقدام یک قمار اقتصادی بزرگ برای ترامپ محسوب می‌شود. تأثیرات منفی این سیاست احتمالاً در کوتاه‌مدت نمایان خواهد شد، در حالی که نتایج مثبت آن در صورت موفقیت، ممکن است سال‌ها زمان ببرد. این مسئله می‌تواند چالش‌های سیاسی جدیدی را برای ترامپ ایجاد کند، زیرا فشارهای اقتصادی ناشی از تعرفه‌ها می‌تواند به سرعت بر زندگی روزمره شهروندان آمریکایی تأثیر بگذارد.
